Vruchtboomkanker bij appel is in Nederland een serieus probleem. Uiteraard is er een duidelijk verschil te zien in gevoeligheid per ras. Van Nicoter Kanzi® en Gala mutanten weten we dat deze gevoeliger zijn dan bijvoorbeeld Elstar, Jonagold mutanten een peeraanplanten. Maar ook in perenboomgaarden zien we een toename van ‘vliegende’ vruchtboomkanker.
Naast Nederland is vruchtboomkanker als schimmelziekte in meer landen in Noordwest Europa een probleem. Hierbij valt te denken aan landen met gematigde klimaten zoals Ierland, Verenigd Koninkrijk, Duitsland, België, Duitsland Frankrijk, Denemarken en Scandinavië. Maar ook in landen als Brazilië, Chili en Nieuw Zeeland wordt het probleem van vruchtboomkanker in appelboomgaarden steeds groter.
De schimmel (neonectria) produceert vanuit kankers conidia en ascosporen. Wat we al wisten en bevestigd wordt door onderzoek van de Wageningen Universiteit in het kader van het project ‘Integrale ketenaanpak voor de beheersing van vruchtboomkanker’, is dat de sporen zich verspreiden en infecties plaatsvinden bij regenachtig weer. Bladlittekens en bladwonden zijn belangrijke plekken waar infecties plaatsvinden. Maar ook vorstscheuren, knopschubben, plukwonden en snoeiwonden zijn grote risico’s op infectie.
Tijdens het uitgevoerde onderzoek werden in de ketenfasen vóór de boomgaardfase maar weinig infecties en aantastingen gevonden. Deze resultaten komen overeen met die van studies in Nieuw-Zeeland. Daar bleek dat minder dan 2% van de kankerinfecties voortkomt uit infecties via moedermateriaal. Infecties in de boomgaard bleken in Nieuw Zeeland de grootste bron te zijn.
Om de kankerdruk in de boomgaard te verminderen, worden vanuit het onderzoek een aantal aanbevelingen gedaan. Het is onder andere belangrijk om kankers te verwijderen. Daarnaast is het beter om niet tijdens de regen te snoeien. Belangrijk: laat geen met vruchtboomkanker aangetast hout achter op het perceel! Aangetast hout dat achterblijft op het perceel, blijft een bron van infectie.
Wees consequent met het afspuiten van het gewas. Vooral tijdens en na de periode van bladval. Aangezien er tijdens regenachtig weer veelal door geplukt wordt, met vele plukwondjes tot gevolg, is goed afspuiten na de pluk ook zeer belangrijk. Daarnaast kan een waarschuwingsmodel vruchtboomkanker, van bijvoorbeeld RIMpro of BODATA, helpen bij een betere timing en effectiever gebruik van middelen.
Een interessant aspect in het project is het onderzoek naar 24 potentiële waardplanten in Nederland. Hieruit blijkt dat een aantal boomsoorten, zoals de els, haagbeuk, hazelaar, beuk, ratelpopulier, zomereik en lijsterbes, gevoelig zijn voor vruchtboomkanker. Het advies hieruit aan fruittelers is dan ook: monitor windhagen en verwijder kanker uit de haag (en van het perceel!).
Het project ‘Integrale ketenaanpak voor de beheersing van vruchtboomkanker’, is uitgevoerd door Wageningen University & Research en ondersteund door diverse partijen uit de sector waaronder de NFO (Nederlandse Fruittelers Organisatie), Naktuinbouw en Stichtig Projectbureau Boomkwekerij namens de Naktuinbouw Elite gecertificeerde boomkwekerijen (Fruitboomkwekerij Morren is eveneens Naktuinbouw Elite gecertificeerd). Een volledig overzicht van de financiers van dit project is te vinden op pagina 3 van het eindrapport.
Bron: eindrapport ‘Integrale ketenaanpak voor de beheersing van vruchtboomkanker’, Wageningen University & Research (WUR). Rapport downloaden >.
Auteurs eindrapport WUR: M. Wenneker, P-F de Jong & D.O.C. Hartveld
